آموزش آیین نگارش            

گلچینی از:کتاب آموزش کامل آیین نگارش

اثر:استادرحیم دیندار(کامران)

بنام خداوند جان آفرین

ارزش ومنزلتی که یک اثرزیبا درگلستان

نظم ونثر وادب فارسی دارد چیزی است

که نمی توان بطور کامل وآنچنان که درخور

شأن اوست به توصیف وتعریفش پرداخت ،

به خوبی درمی یابیم که قطعه ادبی تا چه

حد می تواند در رشد وآگاهی پیشرفت

آحاد مردم مؤثر باشد ،گاهی دیده شده است

که از خواندن یک قطعه شعر غلامی به پادشاهی

و از خواندن یک قطعه نثر دلنشین گمراهی

به راه راست هدایت گشته و به مقام بلندی

دست یازیده است که سخن در این موارد زیاد است

و نمی توان به طور کامل در این موارد  داد سخن سر

دادپس با توجه ارزشی که یک اثر ادبی دارد بنده

بر آن شدم تحفه ای در آیین نگارش تقدیم شما عزیزان کنم

تا علاقه مندان به آیین نگارش بتوانند حظ وافری

از این برگ سبز برده باشند

راه رسم نشانه گذاری

ونقش واهمیت آن در نگارش

نقطه گذاری(راه رسم نشانه گذاری)برای اینکه ادب

دوستان ودانشجویان وطالبان علم و ادب فارسی

با راه رسم نقطه گذاری آشنائی کامل پیدا کنند

مطالبی چند بطور فشرده ولی جامع در این قسمت

ازآموزش آیین نگارش گنجانیده  شده است که

امیدوارم خدمتی هر چند ناچیز ولی مفید برای

شکوفائی نثر ادب فارسی کرده باشم

نقطه (.):این نشانه دز آخر جمله یا کلام قرار می گیرد

ودر موارد مختلفی از نگارش بکار می رود

1)در موقع اختصار اسامی خارجی و مرکب مانند

: (ه.ش) (و.شکسپیر) و (م.امید)

2)در پایان جمله های خبری و نفی اثبات

جمله های خبری  مثال :

خیزید و خز آرید که هنگام خزان است .

         بی عشق خدا زما چه خیزد .

  راست باشد این مثل از کار کار آید پدید .

  علامت سوال(؟):

نشانه ایست که در پایان جمله پرسشی می آید .

مثال : که گفتت برو دست رستم ببند؟

علامت تعجب (!):

نشانه ایس که در پایان جمله ای که تحسین

یا غم و شادی و در نهایت تعجب را برساند .

مثال :چه مکان با شکوهی !

احسنت باد!

مریزاد دستت رفیق !

نقطه تعلیق (...):

نشانه ایست برای حذف قسمتی از مطلب

نوشته شده به دلایل مختلفی آورده می شود.

مثال:سرو هرگز . . .

ویرگول (ممیز کاما):

علامتی است که برای جداکردن کلمه های

مشابه و جلوگیری از اشتباه در معنی و مکث

برای سهولت قرات آورده می شود.

مثال:حریف؛ ساقی؛ مطرب؛ ترک میخانه کردند.

دو نقطه (:) :

علامتی است که در مورد ذیل بکار می رود :

1)برای دقیقه و ساعت و سوره ها وآیات قرآنی وجدا کردن

دو جمله از یکدیگر و وقف مکث در جمله آورده می شود.

مثال:ساعت 6:16  قرآن

15:8

2)برای شرح و توضیح جمله یا کلمه پیش از خود بکار می رود.

مثال:بزرگان گفته اند :عالم بی عمل به زنبوربی عسل

ماند.                                                                               

گیومه یا علامت نقل قول(«»)

علامتی است برای مشخص کردن وجدا کردن

عین سخن شخصی یا نقل قول در متن آورده می شود

مثال«:بسیاری از مردم هند؛ بخصوص ساکنان

کشمیر وجامو به زبان علاقه زیادی دارند»

تیره بلند( _ )تیره کوتاه(-):

نشانه های هستند که در موارد ذیل بکر می روند

1-برای نشان دادن فاصلۀ مکانی وزمانی وتاریخی

2- برای جدا کردن جملاتی که مفاهیم جداگانه ای دارند

3- درسؤال جواب ومکالمه وجمله های معترضه بکار می روند

مثال: درقرون8-9 حکومت میکردند

فرمانده پرسید: 

ــــ شما اهل کجايید؟

ــــ اهل تبریز

پارانتیز یا دو قوس یا دو کمان(  ):

علامتی است که درجملاتی که از زبان دیگری

ترجمه شده یا جملاتی که معترضه هستند

ویا برای نشان دادن اهمیت حروف و اعداد آنها

را در داخل پارانتز قرار داده می شود.

مثال:فی بعدها عذابٌ فی قربها ملامة

(همانا در دوری او درعذابیم ودر نزد او در سرزنش هستیم)

دی پیر می فروش(که ذکرش بخیر باد)

سعدی گلستان وبوستان را در سالهای(655 -656)نگاشته است

((روش انشا نویسی ومقاله نویسی))

تعریف انشاء وفواید آن

انشاء در لغت به معنی آفریدن وآغاز کردن واز خودچیزی گفتن

ودر اصطلاح ادبی به سخن یا نوشته ای می گویند که بصورت

نثر ساده و روان با مشخصات وویژگیهای خاصی نگاشته می شود

پیام ومطلب وهدفی را برساند واز این جاست که هر شاعر توانا

ونویسنده زبر دست بوسیله نوشتن افکار معلومات وآگاهی های

خود را برای عموم مردم ونسلهای آینده بشری به یادگار می گذارد

چگونه میتوان انشاء را به آسانی نوشت

اگر می خواهید در نوشتن انواع انشاء

توانایی کامل را بدست بیاورید

می بایست نکات زیر را رعایت فرمایید

1-مطالعه انواع کتب ادبی فلسفی .سیاسی اجتماعی.

مذهبی تاریخی.تحقیقی...با شوق وعلاقه تمام وآوردن خلاصه آنها بر روی کاغذ.

2- آماده نمودن ذهن با رعایت مکان در زمان مناسب ودقت وتفکر.

3-رعایت ترتیب ونظم وارتباط کلی موضوع انشاء با علامت های دستوری

4-یادگیری آیین نگارش وآوردن الفاظ رسا وساده و روان

5-آوردن مثالی از بزرگان واشعاری از شعرا جذابیت انشاء را دو چندان می کند

6-سعی کنید انشاءرا با مقدمه شروع کنید زیرا انشاء

بدون مقدمه به عالم بی عمل می ماند و نمی تواند

توجه مردم را بخود جلب کند و از شرایط مقدمه این است

که کوتاه بوده ولی زیبا وجذاب باشد ومناسب با موضوع

انشاء بوده وخواننده ودر درک آن یاری دهد

7توصیه داعی بنده برای علاقه مندان وطالبان انشاء

این است که در متنو نتیجه انشاء دقت وافری به خرج دهند

ودر حقیقت اساس وبنیان انشاء را متن انشاءتشکیل می دهد

پس دقت و وسواس در متن انشاء لازم وملزم میباشد تا هدف

اصلی شما رابرای خوانندگان و ذهن اورا آماده پذیرش نتیجه

سخن که هماناتمام غرض وهدف شما را در بر می گیرد آماده

ساخته وبا خواندن آن خواننده وشنونده به مفهوم کلی آن

پی ببرندو همچنین سعی کنید انشایتان خوانا وپاکیزه باشد

وهمیشه سعی نمایید انشایتان برای خواننده وشنونده تازگی داشته باشد

طرزآغاز کردن وپایان رساندن مقاله

درنوشتن مقاله واژه هایی را انتخاب فرمایید که معنی

و مفهوم را ابهام برساند و از کلماتی استفاده کنید

که موضوع را جذاب بنمایاند و از کلمات عاطفی،اخلاقی،

ادبی و دلنشین استفاده ی وافری بنماید وحدّلامقدور از

نوشتن اصطلاحات بیگانه و خارجی که از لطف سخن می کاهد

خودداری نماید و از سخنان بی مورد و جمله های زاید تا حد

امکان پرهیز نماید.موارد دستوری و امدایی را به طور کامل

رعایت فرمایید و مقاله بهتر است دارای نتیجه و هدف

بهترمی باشد تا در ذهن خواننده و شنونده اثر بگذارد

و مقصود و پیام خود را در مقاله به طریق عالی به ذهن

خواننده وشنونده انتقال دهد و از خود ستایی پرهیز کرد.

سعی کنید مقاله ی شما محبت بیانگیزد و از مداحی،اغراق،غلوّ

وهجوگویی دوری نمایید،زیرا نه تنها توجه خواننده و شنونده را نمی انگیزد

بلکه آنان را نسبت به شما بدبین می نماید .

سعی کنید مقاله را صریح،قاطع،رسا و بدون تقلید

و اقتباس آزادانه آنچه را که از کوزه ی دلتان می تراود

همان را روی کاغذ بیاورید و مطمعن باشید که به مرحله

استاندارد رسیده و توجه شنونده و خواننده را به سوی

شما جلب کرده و آنان را وادار به تحسین و ترغیب شما

خواهدکرد و هرگز عفت قلم را که از ملزمات نویسندگی

است از دست نداده و مسؤلیت را به خاطر داشته و حتما رعایت فرمایید .

انواع مقاله

مقاله انواع گوناگونی دارد که ذکر و شرح تمامی

آنها در این مقوله نمی گنجد،ولی برای آشنایی

شما با اسامی مقاله ها و آشنایی مختصر با

انواع آن به ذکر انواع مقاله می پردازیم :

1)مقاله ادبی

2)مقاله اجتماعی

3)مقاله تحقیقی و پژوهشی

4)مقاله اقتصادی

5)مقاله سیاسی

6)مقاله هنری و مصور راجع به هنر و نقاشی

7)مقاله قضایی

8)مقاله طنزی

9)مقاله انتقادی

10)مقاله مطبوعاتی(روزنامه ومجلات)

انواع انشاء

به خاطر داشته باشید که انشاء از نظر معنی ومفهوم برهفت نوع است

1-انشاء تشبیهی وتوصیفی2  -انشاءتخیلی وفکری 3-انشاءتحقیقی

4- انشاءنقلی

5 - انشاءشرح حال نویسی   6 -انشاءگزارش نویسی ونامه

نگاری                                                             

7 - انشاءبرگرداندن شعرشعرا   (به نثر روان نوشتن)

نامه وفواید آن

به خاطربسپاریدکه نامه در لغت به معنی نوشته یا به هم نوشتن است

نامه را مکاتبه نیز می گویند بر وزن مفاعله می باشد وریشه عربی دارد،

به نظر بنده نامه را می توان چنین تعریف نمود:نامه یا مکاتبه وسیله

ارتباط میان اداره ها،سازمانها،نهادها،ارگانها،موسسه هاوافراد

می باشد که بین آنها ردوبدل می شود،پیامی است که به

ضرورتی به کسی یا به موسسه ای یا به اداره ای یا به ارگانی

یا به سازمانی فرستاده می شود،پس نامه نوشتن یک ضرورت

مهم اجتماعی است نقش مهمی در زندگی جتماعی و اقتصادی

افراد بازی می کند و مشکلات اقتصادی،اجتماعی و اداری یک

کشور یا یک اداره دولتی یا خصوص را بر طرف می سازد.

انواع نامه 

 1-نامه خصوصی

2-نامه اداری

نامه های خصوصی:وسیله ارتباط میان افراد جامعه میباشد

که بین آنها رد وبدل میشوداینگونه ارتباط بیشترازجانب

دوستان ووالدین واولاد و...انجام می پذیرد وبا پیشرفت

علم وتکنولوژی نامه های خصوصی علاوه بر روشهای

سنتی به روشهای ایمیل وپیامک و...نیزرواج یافته است

نامه های اداری:نامه هایی هستند که به اقتضای

زمان از روی ضرورت در بین ممالک وسازمانها وشرکتها

وادارات ومقامات کشوری و...رد وبدل می شود یا از طرف

مردم به این موسسات ارسال می شود یا برعکس.

مواردی که در نامه های اداری باید رعایت کنیم

1-  نامه های اداری را بهتر است ساده وروان وسلیس نوشته

واز تشبیهات وتوصیفات خوداری شود

2-  چون نامه های اداری در همان اداره ثبت وبایگانی می شوند

بنابراین از نوشتن سخنانی که به موقعیت شغلی اجتماعی

شما لطمه واردسازد خوداری نمایید

3-  در نامه های اداری نباید از وضع خصوصی و اجتماعی

خود گله کرد زیرا از شان نویسنده نامه می کاهد

4-  حدالمقدار از نوشتن کلمات اهانت آمیز و رکیک

و از اظهار عجز و درماندگی خودداری نمایید

5-  سعی کنید نامه های اداری را کوتاه،فشرده و

پر محتوا بنویسید،به طوری که کلمات کم و دارای

معانی بیشتری باشند؛زیرا نامه طولانی ذهن خواننده

را می آزارد و فرصتی نمی دهد تا به متن هدف اصلی نویسنده پی ببرند

انواع آغاز نامه در نامه های اداری

برای آشنایی شما خوانندگان گرامی در زیر چند نوع آغاز نامه ده عنوان مثال آورده شده است :

1-  احتراما به استحضار عالی می رساند

2-  احتراما معروض می دارد

3-  با سلام و دعای خیر

4-  با سلام و آرزوی طول عمر

5-  با سلام و تحییت

6-  محترما به عرض عالی می رساند و...

انواع احترامات پایان نامه در نامه های اداری

باید به خاطر بسپارید که،همانطور که آغاز نامه

از اهمیت ویژه ای برخوردار است پایان نامه نیز

باید متناسب با مقام شخصیت سن مخاطب باشد

و در ضمن به خاطر بسپارید که پایان نامه بهتر است

در سمت چپ آخرین سطر متن نامه نوشته شود

و در اینجا نیز برای آشنایی خوانندگان گرامی چند

نمونه از احترامات پایان نامه آورده می شود:

1-  با تقدیم احترامات فاعقه

2-  من ا...توفیق

3-  اجرکم عندا...

4-  توفیق از خداست

5-  با تقدیم احترام قبلی

6-  با تشکر فراوان

7-  با تشکر از زحمات جنابعالی

8-  با تشکر از خدمات دلسوزانه شما و ...

انواع نامه ها و پیام ها

1-  نامه های اداری و رسمی            

2-  نامه های خصوصی و شخصی

3-  نامه های تبریک و تهنیت

4-  نامه های تسلیت

5-  نامه های متفرقه

6-  نامه های تلگرام –تلگرافی

7-  نامه های کارت پستال

8-   نامه های کارت ویزیت

9-  نامه های تشکر و اعتذار

10-    نامه های تقاضای استخدام

11-  نامه های عاطفی و ...

انواع نثر

1-  نثر ساده یا مرسل :

که در آن از بکار بردن کلمات پیچیده، مشکل و عربی

و همچنین از بکار بردن صنایع لفظی خودداری می نمایید

و نمونه آن تاریخ بیهقی است

2-  نثر مصنوع یا فنی :

که در آن تفصیل کلام و استشهاد و آیات قرآنی و

آرایشهای لفظی و معنوی و رعایت سجع ،

امثال و حکم عربی از مشخصات شاخص آن است.

نمونه آن تاریخ جهانگشای جوینی و کلیله و دمنه است.

3-  نثر مسجع :

که بعضی آنرا مستقل و بعضی از انواع نثر مصنوع می شمارند

نثری است که موزون و دارای نظم بوده و نمونه آن گلستان

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: